BESTUUR
GESCHIEDENIS
Wij zijn een rederijkerskamer met als hoofdbezigheid theater-maken.
Tweemaal per jaar brengen we een toneelproductie in Gent.
Volgens de geschiedenis is onze vereniging gesticht in 1900.
Momenteel zijn we een jonge dynamische groep die vaak wordt aangevuld met nieuwe krachten, jong of oud.
Onze gekozen toneelstukken zijn vaak doordrongen van de nodige humor.
Toch kunnen we het niet laten zo af en toe wat dieper in te gaan op de dingen.
Kortom we willen ons publiek vermaken en hen tegelijkertijd een dieperliggende boodschap aanbieden.
Johan Hemelsoet
Voorzitter
Deborah De Moor
Penningmeester
Piet De Graeve
Secretaris
Joris Bouckaert
Bestuurslid
Jana Meyers
Bestuurslid
Jonas Vermeulen
Bestuurslid
Seppe Van Schelstraete
Bestuurslid
Inge van Eldik
Bestuurslid
Bij de eeuwwisseling werd de
toneelvereniging In Trouw
Verbond in de pas gebouwde
Sint-Amanduskring in de
toenmalige Meersstraat
- nu Halve Maanstraat - boven
de doopvont gehouden.
In 1953 ontving de vereniging
het predikaat "Koninklijk".
Voor de stichting van de
rederijkerskamer "Iverige
Jonckheyt" moeten we een heel
eind terug. Deze Camere
resideerde op het grondgebied
Oostakker en voer als devies 'Die
soeckt die vindt, arbeid verwint'.
De meeste bronnen citeren het
jaar 1762 als aanvangsjaar.
1785 Is een vermeldenswaardig
jaar. Toen dong "Iverige
Jonckheyt" mee in een
rederijkerskamerwedstrijd
ingericht door de Gentse
hoofdcamere "De Fonteine" en
kaapte er de hoofdvogel weg
met de klucht "De Slotmaker".
Naar het schijnt hadden de
opvoeringen van "Iverige
Jonckheyt" doorgaans plaats in
de herberg "Het goed leven",
gelegen op de wijk Slotendries te
Oostakker. Buiten de
stamherberg werden ook
opvoeringen gegeven in de
herberg "De Oranjeboom" aan de
voet van de Kapelleberg en in de
herberg Sint-Bavo vlakbij de
huidige kledingzaak Legiest.
Op het einde van de 19
de
eeuw
houdt de rederijkerskamer na
ruim 150 jaar het plots voor
bekeken. Geboren wordt "In
Trouw Verbond" (8 maart 1900).
Tot in 1958, het jaar waarin de
koninklijke toneelvereniging
promoveerde tot
rederijkerskamer, is onze enige
informatiebron het verslagboek
over de bestuursvergaderingen
van de Sint-Amandskring.
"De verstandelijke ontwikkeling
van zijn leden en het opluisteren
van feesten in de kring.", citeert
het reglement dat bij de
oprichting werd opgesteld. Een
nobel doel. Het eerste concert -
zo werd een toneelvoorstelling
toentertijd genoemd - vond
plaats op zondag 3 februari 1901
om 17uur.
Zo vroeg op de avond vraagt u
zich af? Een 'concert' duurde veel
langer dan onze huidige
speelavonden.
Er werden zelfs twee
opvoeringen op één avond
gebracht. Bovendien lag het
speeltempo een stuk lager.
Immers, de rolkennis van de
acteurs was niet optimaal en het
stuk moest verstaanbaar blijven
voor het publiek. De avond
mocht ook niet te laat uitlopen,
want na de vertoning moesten
de toeschouwers langs slecht
onderhouden en vaak
onverlichte straten naar huis.
In 1911 organiseert "In Trouw
Verbond" zijn eerste
toneeltornooi met vijf optredens
waarvan twee café-concerts,
luimige zangspelen of
lichtvoetige operettes. Over het
wel en wee van de vereniging
tijdens WOI is geen spoor te
bekennen.
1928: de deuren worden geopend
voor het zangspel "De
welgezinde". De ingangsprijzen
varieerden toen van 5 frank tot 2
frank. De gemiddelde opbrengst
die tijd bedroeg 500 frank,
waarvan het overgrote deel dan
nog kwam van een omhaling
tijdens de voorstelling.
Tussen 1930 en vandaag stond
Iverige Jonckheyt op de planken
van verschillende toneelzalen tot
ze haar vaste stek terugvond in
het NOVA-centrum.
Ik speelde toneel
in 1940 - 1945
Daniël Praet
In de notulen van de
bestuursvergadering van 1940
vinden we de eerste sporen
terug van de oorlog: "Gezien de
tijdsomstandigheden, zal er
maar één toneelfeest meer
plaats hebben". Na de
opvoeringen - herinner u dat er
op een toneelfeest telkens twee
stukken werden gebracht - van
het drama "Eric de
minnezanger" en het zangspel
"Vaughan in't dorp" op 17 maart,
deint het eerste oorlogsjaar
zonder opmerkelijke
kringactiviteit uit.
Dat verzet soms subtiele vormen
kan aannemen - of was het een
ondoordachte keuze? - bewijst
de opvoering van "De rijke
Amerikaan" in december 1941. De
inhoud van het blijspel laat alvast
niets doorschemeren dat ook
maar als anti-Duits kon worden
beschouwd. Ondertussen start
"In Trouw Verbond" in 1942 een
eigen propagandacampagne om
muzikanten en toneelspelers aan
te werven.
De oorlogsjaren deden niets af
van het succes van de
opvoeringen. Integendeel. De
voorstellingen lokten veel meer
toeschouwers dan gewoonlijk,
zodat er zelfs publiek in de
gangen moest plaats nemen. Al
bij al was het een drukke
bedoening en dus reden genoeg
voor het bestuur om kinderen,
jonger dan twaalf jaar en niet
door hun ouders vergezeld, de
toegang te weigeren.
Onderpastoor Remi Perguy, toen
bestuurder van de Kring, hield
van orde en tucht en had het dus
niet zo voor 'loslopende' jeugd.
In 1943 toont "In Trouw Verbond"
dat spitsvondigheid het bestuur
siert. In het drama "Bieke" van
Felix Timmermans wordt de
hoofdrol vertolkt door een vrouw.
Had de toneelvereniging dan
van het bisdom de toelating
gekregen om aan gemengd
toneel te doen, wat toentertijd
toch ten strengste verboden
was?
Neen. De twee mannenrollen uit
het stuk werden, jawel, door
vrouwen gespeeld. Geen
onaardig compromis voor die
tijd. Voor deze voorzichtige
poging om het bisdom warm te
krijgen samenwerking toe te
laten tussen vrouwen- en
mannenverenigingen,
'charterde' het bestuur de drie
speelsters waarschijnlijk uit de
'meisjespatronage'. Het verbod
gemengd toneel te spelen hield
echter nog jaren stand.
1944 Is een jaar met weinig
toneelactiviteiten. Het opnieuw
toegenomen oorlogsgeweld was
daar zeker niet vreemd aan. Na
de bevrijding kon weer volop aan
toneelspelen worden gedacht.
Twee zondagen na elkaar wordt
het blijspel "Napoleon de vierde"
opgevoerd. Was dit de allusie van
de val van een leider die dacht
Europa op zijn knieën te krijgen?
Feit was dat de oorlogsellende
door de Duitse hardnekkigheid
nog maanden aansleepte.
Pas op 13 mei 1945 komt het
toneelbestuur voor het eerst
samen dat jaar. Van het
organiseren van
toneelactviteiten was echter nog
geen sprake. Er was ook geen
plaats want de Engelsen hadden
de Kring ingenomen. Pas in
december 1945 wordt de Kring
vrijgegeven. De tweede bezetter
is verdreven.
Het bisdom Gent aan
het woord
In het "Guldenboek" van de
camere vinden we een brief met
richtlijnen van het bisdom Gent
in verband met gemengd toneel
op de parochie Sint-Amandus.
De richtlijnen dateren nog maar
van 1962 !
Omwille van bijzondere
plaatselijke omstandigheden
laat de Geestelijke Overheid, in
beperkte mate, gemengd toneel
toe in de parochiale zaal, onder
volgende voorwaarden:
1. Er zal minstens evenveel niet-
gemengd als gemengd
gespeeld worden. E.H. Pastoor
mag in geen geval toelaten dat,
na een gemengde opvoering,
een tweede gemengde
onmiddellijk volgt.
2. Voor de vrouwenrollen zullen
zoveel mogelijk familieleden
gekozen worden van de
mannelijke spelers. Een
vrouwenrol mag niet gespeeld
worden door een persoon niet
woonachtig in de parochie.
3. Ieder jaar, voor de inzet van het
toneelseizoen, zal het
repertorium ter goedkeuring aan
E.H. Pastoor voorgelegd worden.
En stuk mag door de toneelbond
slechts ter studie genomen
worden na goedkeuring door de
E.H. Pastoor. De op te voeren
stukken moeten geschikt zijn
voor kristelijk familiepubliek.
Zonodig zal de E.H. Proost van
het A.K.V.T. geraadpleegd
worden.
4. De gemengde stukken mogen
niet opgevoerd worden buiten
de zaal van Sint-Amandsberg.
Om elders te spelen is een
voorafgaande toelating vereist;
zij zal slechts in zeer
uitzonderlijke gevallen verleend
worden.
5. Twee vooraanstaande
bestuursleden van de
toneelvereniging "Iverige
Jonckheyt", daartoe aangezocht
door de E.H. Pastoor, zullen een
verklaring ondertekenen waarbij
zij zich borg stellen en de
verantwoordelijkheid opnemen
voor het zedelijk gaaf verloop
van de herhalingen en de
opvoeringen. Een exemplaar van
die verklaring wordt op het
bisdom bewaard.
6. De E.H. Pastoor en
onderpastoors nemen geen deel
aan de voorbereiding van een
gemengde opvoering; zij wonen
de herhalingen niet bij.
7. Er zullen geen opvoeringen
gegeven worden op de dagen
waarop profane feestelijkheden
door de Geestelijke Overheid
ontraden worden, tenzij het gaat
om een uitgesproken
godsdienstig stuk.
8. De toneelbond zal aansluiten
bij het A.K.V.T.
O tempora! O morres! sprak
reeds Cicero in zijn beroemde
rede tegen Catilina, of vrij
vertaald: "Zulke tijden, zulke
zeden".
Rederijkerskamer - Camere van Rhetorica - Sint-Amandsberg Koninklijke toneelvereniging In trouw verbond - 1900